Cytomegalowirus (CMV) jest jednym z najczęściej występujących wirusów na świecie, który może zainfekować osoby w każdym wieku. Cytomegalia to choroba wirusowa wywołana przez wirusa cytomegalii (CMV), który należy do rodziny herpewirusów. Jest to jeden z największych wirusów z dwuniciowym DNA, który może powodować choroby u ludzi w każdym wieku, od dzieci do dorosłych. Wirus cytomegalii jest powszechny na całym świecie, a większość ludzi zostaje zainfekowana w pewnym momencie swojego życia. Choć zakażenie wirusem cytomegalii często przebiega bezobjawowo, wirus pozostaje w organizmie na całe życie i może się reaktywować, szczególnie u osób z obniżoną odpornością.

Chociaż większość zakażeń przebiega bezobjawowo, wirus pozostaje w organizmie na całe życie i może się reaktywować w przypadku osłabienia układu odpornościowego. Szczególnie niebezpieczna jest cytomegalia w ciąży, która może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych dla płodu. Pytanie, czy CMV jest zaraźliwe, wymaga szczegółowego wyjaśnienia mechanizmów jego transmisji.

Jak rozprzestrzenia się zakażenie wirusem cytomegalii?

CMV jest zaraźliwy, ale nie przenosi się łatwo w codziennych kontaktach. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi osoby zakażonej, takimi jak:

• Ślina
• Krew
• Mocz
• Nasienie
• Wydzielina z pochwy
• Mleko matki.

Zakażenia CMV są szczególnie powszechne wśród dzieci oraz osób z osłabionym układem odpornościowym.

Wirus może być przenoszony w następujący sposób:

• Kontakt seksualny: CMV może być obecny w nasieniu i wydzielinie z pochwy.
• Transfuzje krwi: Ryzyko zakażenia istnieje, choć większość krwi poddawana jest procesom zmniejszającym obecność wirusa.
• Transplantacje narządów: Osoby po przeszczepach są szczególnie narażone na zakażenie.
• Karmienie piersią: CMV może być przekazywany dziecku przez mleko matki, choć ryzyko dla zdrowych noworodków jest niewielkie.
• Kontakt z wydzielinami chorego: Zakażenie może wystąpić poprzez kontakt ze śliną lub moczem, który dostanie się na błony śluzowe (np. usta, nos, oczy).

Zaraźliwość CMV

CMV nie jest wirusem o wysokiej zakaźności. Ryzyko przeniesienia w codziennych kontaktach, takich jak rozmowa czy dotyk, jest bardzo małe. Zaraźliwość wzrasta w przypadku bliskiego kontaktu z płynami ustrojowymi osoby zakażonej. Dzieci w żłobkach lub przedszkolach mogą być bardziej narażone na infekcję ze względu na częsty kontakt ze śliną i moczem innych dzieci. Źródłem zakażenia CMV mogą być różne płyny ustrojowe, takie jak ślina, mocz oraz mleko matki.

Objawy cytomegalii

Objawy cytomegalii mogą być różne, w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta. U dzieci zakażenie wirusem cytomegalii może powodować objawy takie jak gorączka, bóle głowy, bóle mięśni, zmęczenie oraz utrata apetytu. U dorosłych objawy cytomegalii mogą przypominać grypę i obejmować bóle głowy, bóle mięśni, zmęczenie, utratę apetytu oraz powiększenie węzłów chłonnych. W niektórych przypadkach może dojść do powiększenia wątroby i śledziony. Osoby z obniżoną odpornością, takie jak pacjenci po przeszczepach lub z HIV, mogą doświadczać cięższych objawów, w tym zapalenia płuc, zapalenia mózgu czy zapalenia siatkówki.

CMV u kobiet w ciąży

Szczególną uwagę należy zwrócić na kobiety w ciąży. CMV może być przekazywany dziecku przez łożysko (transmisja przez krew matki) lub podczas porodu (kontakt z wydzielinami z pochwy). Ryzyko transmisji wirusa zależy od rodzaju infekcji:

• Pierwotna infekcja: Ryzyko przeniesienia na płód wynosi od 30% do 70%, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży.
• Reaktywacja wirusa: Ryzyko transmisji jest znacznie niższe (około 3%)78.

Ryzyko zakażenia wirusem cytomegalii jest najwyższe w pierwszym trymestrze ciąży, co może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych dla płodu.

Okres zakaźności zakażenia wirusem cytomegalii

Osoby zakażone CMV mogą wydalać wirusa w płynach ustrojowych przez wiele miesięcy, a nawet lat. Co ważne, wirus może być wydalany okresowo przez całe życie, nawet jeśli osoba nie wykazuje żadnych objawów. Zakażenie chroniczne wirusem CMV może prowadzić do okresowego wydalania wirusa przez całe życie.

Zapobieganie cytomegalii

Zapobieganie zakażeniu wirusem cytomegalii polega przede wszystkim na przestrzeganiu zasad higieny. Regularne mycie rąk, dezynfekcja powierzchni oraz unikanie kontaktu z płynami ustrojowymi osób zakażonych to podstawowe środki ostrożności. Kobiety w ciąży, u których nie stwierdzono obecności przeciwciał w klasie IgG, powinny szczególnie dbać o higienę, aby uniknąć zakażenia wirusem cytomegalii. Ważne jest również unikanie kontaktu z małymi dziećmi, które mogą być nosicielami wirusa, oraz unikanie dzielenia się jedzeniem, napojami czy sztućcami z innymi osobami. Przestrzeganie tych zasad może znacząco zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem cytomegalii.

Podsumowanie objawy cytomegalii

CMV jest zaraźliwy, ale jego transmisja wymaga bezpośredniego kontaktu z płynami ustrojowymi osoby zakażonej. Wirus nie rozprzestrzenia się łatwo w codziennych sytuacjach, takich jak rozmowa czy dotyk. Największe ryzyko zakażenia dotyczy osób z osłabionym układem odpornościowym oraz kobiet w ciąży. Osoby z niedoborami odporności są szczególnie narażone na poważne konsekwencje zakażenia wirusem CMV. W celu minimalizacji ryzyka warto przestrzegać zasad higieny i unikać bliskiego kontaktu z płynami ustrojowymi osób zakażonych.